]]>

(Tekst: Rob Crispijn) Vanaf 2003 toen de Paddenstoelen Werkgroep Drenthe ontdekte dat er in fijnsparbossen zeldzame en bedreigde paddenstoelen konden voorkomen, heeft de werkgroep Staatsbosbeheer, als eigenaar van deze bossen, hierop gewezen. Dat kreeg toen weinig weerklank, mede omdat de Fijnspar als een exoot werd beschouwd en men er in natuurkringen vanuit ging dat exoten geen echte natuurwaarden kunnen hebben. Maar omdat het aantal bijzondere soorten dat aan Fijnspar is gebonden in de loop der jaren alleen maar toenam, werd SBB via publicaties of in gesprekken hiervan op de hoogte gehouden. Dit leidde in 2012 tot een besluit om een mycologische verkenning te maken binnen alle fijnsparbossen in Drenthe teneinde inzicht te krijgen welke de voor paddenstoelen meest waardevolle sparrenbossen zijn. Dit onderzoek werd uitgevoerd door de Paddenstoelen Werkgroep Drenthe en besloeg drie jaar. Na afloop van deze periode is een rapport geschreven met een top 25 van sparrenbossen met de meeste zeldzaamheden en Rodelijst-soorten. Tegelijkertijd werden er steeds meer sparrenbossen gekapt of sterk gedund, omdat de bomen inmiddels de optmale leeftijd hebben en daarom voor de houtindustrie de meeste waarde hebben. Deze gang van zaken was voor sommige SBB-medewerkers reden om te pleiten ommige van deze bossen te ontzien. De een had als argument dat fijnsparbossen een gunstig biotoop vormen voor eekhoorns, anderen wezen op de cultuurhistorische waarde: deze produktiebossen staan voor een manier van werken en van denken die typerend is voor de eerste helft van de vorige eeuw. Een jaar nadat het paddenstoelenrapport was verschenen, leidden de hierboven geschetste zienswijzen en de resultaten van het paddenstoelenonderzoek tot een besluit van SBB om 22 bosvakken uit de top 25 een speciale status te verlenen: De top drie wordt een strikt paddenstoelenreservaat waar geen enkele ingreep meer zal plaatsvinden. In de overige 19 bossen worden nog wel (lichte) dunningen toegepast, maar staat het behoud van het sparrenbos voorop. Na dertien jaar een resultaat waar de Drentse werkgroep heel gelukkig mee is en die aantoont dat stug volhouden soms loont. Misschien een hart onder de riem voor De Woudreus! Paddestoelen Werkgroep Drenthe Hieronder en achter deze link het artikel in Nature Today: https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=23141  ]]>

Nederlandse Mycologische Vereniging Bron: https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=23141 14-DEC-2016 – Uit een driejarig onderzoek naar alle Drentse fijnsparbossen blijkt dat een aantal ervan zeer rijk is aan zeldzame en bedreigde paddenstoelen. De meest waardevolle krijgen van Staatsbosbeheer een apart beheer, terwijl de top drie de status krijgt van paddenstoelenreservaat.

Spectaculaire vondsten

      Fraaie gifgordijnzwam (Bron: Geert de Vries) Tijdens de inventarisatie van Drenthe (1999- 2011) ten behoeve van de Ecologische Atlas van Paddenstoelen in Drenthe kwam aan het licht dat bossen met Fijnspar heel rijk kunnen zijn aan bijzondere paddenstoelen. Spectaculair was de eerste vondst van de uitgestorven gewaande Kamfergordijnzwam (Cortinarius camphoratus; RL: Gevoelig) in een vochtig, mosrijk fijnsparbos van vijftig jaar oud. Na deze ontdekking is het aantal vindplaatsen van deze bijzondere soort geleidelijk gestegen tot ruim een dozijn. Deze toename is mede het gevolg van het ouder worden van de Drentse fijnsparbossen waardoor zich steeds meer symbionten van Fijnspar in dit biotoop vestigen. Behalve van de Kamfergordijnzwam is ook van voorheen schaarse soorten als de Olijfplaatgordijnzwam (Cortinarius scaurus), de Fraaie gifgordijnzwam (Cortinarius rubellus) en de Forse melkzwam (Lactarius trivialis) het aantal meldingen sterk gestegen. Veroudering van sparrenbossen : Kaprijp voor houtbehoefte en biomassa Het ouder worden van sparrenbossen 
betekent dat vele ervan kaprijp worden. Al
 deze bossen liggen namelijk in
 boswachterijen en zijn door 
Staatsbosbeheer aangelegd als 
productiebossen voor houtwinning. Er deed
 zich de paradoxale situatie voor dat
 naarmate de paddenstoelenrijkdom van 
deze bossen steeds duidelijker werd 
aangetoond er steeds meer fijnsparbossen werden gekapt als bijdrage aan de 
Nederlandse houtbehoefte. Ook enkele
 boswachters van Staatsbosbeheer zetten 
vraagtekens bij de snelle afname van 
sparrenbos, bijvoorbeeld omdat bossen 
met Fijnspar een belangrijk biotoop voor
 eekhoorns vormen. Daarbij
 vertegenwoordigen deze naaldbossen een 
cultuurhistorische waarde. Ze laten zien 
hoe in de eerste helft van de vorige eeuw grootschalige bosbouw gestalte kreeg en wat houtvesters van Staatsbosbeheer aan kennis moesten verwerven om tot levensvatbare bossen te komen.

Sparrenbossen als paddensoelenreservaat

        Door het ouder worden van de Drentse sparrenbossen is het aantal meldingen van de Forse melkzwam sterk toegenomen (Bron: Rob Chrispijn)           De eerste vondst van de uitgestorven gewaande Kamfergordijnzwam vond plaats in een Drents fijnsparbos (Bron: Rob Chrispijn) Inmiddels wordt hun levensvatbaarheid eerder als een probleem gezien, nu er een sterke tendens is om naaldbos om te vormen naar loofbos. Gelukkig zal een deel van het areaal aan Fijnspar intact blijven, want enkele jaren terug stemde Staatsbosbeheer toe in een inventarisatie van al haar Drentse fijnsparbossen. Dit onderzoek is uitgevoerd door de Paddenstoelenwerkgroep Drenthe (PWD). In totaal zijn zo’n 200 fijnsparbossen bezocht en geïnventariseerd op paddenstoelen. Op basis van de gegevens die dit opleverde is een rapport gemaakt met daarin een top 25 van fijnsparbossen die het meest rijk waren aan zeldzame en bedreigde soorten. Daaruit heeft Staatsbosbeheer een royale keus gemaakt van 22 bossen die buiten de vijfjaarlijkse kaprondes worden gehouden. De top drie krijgt zelfs de status van paddenstoelenreservaat: hier zullen verdere ingrepen geheel achterwege blijven. In de overige 19 percelen zal het beheer voortaan gericht zijn op de instandhouding van het fijnsparbos. De Paddenstoelenwerkgroep Drenthe is zeer verheugd over dit besluit, omdat hiermee een redelijk deel van het Drentse fijnsparbos wordt veiliggesteld, waardoor een voor paddenstoelen belangrijk biotoop in stand blijft en zeldzame en bedreigde soorten, zoals de Kamfergordijnzwam, voor ons land behouden kunnen blijven! Tekst: Rob Chrispijn en Eef Arnolds, Nederlandse Mycologische Vereniging en Paddenstoelenwerkgroep Drenthe Foto’s: Rob Chrispijn; Geert de Vries Het rapport is hier te downloaden: http://drenthe.paddestoelenkartering.nl/downloads/Rapport_fijnsparren_RC_EA_2016-04-04.pdf]]>